چو بخت عرب بر عجم چیره شد

چو بخت عرب بر عجم چیره شد همی بخت ساسانیان تیره شد

بر آمد ز شاهان جهان رو قفیز نهان شد زر و گشت پیدا پشیز

دگرگونه شد چرخ گردون بچهر ز آزادگان پاک ببرید مهر

به ایرانیان زار و گریان شدم ز ساسانیان نیز بریان شدم

دریغ آن سر و تاج و آن مهر وداد که خواهد شدن تخت شاهی بباد

کز این پس شکست آید از تازیان ستاره نگردد مگر بر زیان

چو با تخت منبر برابر شود همه نام بوبکر و عمر شود

تبه گردد این رنج های دراز نشیبی دراز است پیشش فراز

نه تخت و نه دیهیم بینی نه شهر ز اختر همه تازیان راست بهر

ز پیمان بگردند و ز راستی گرامی شود گژی و کاستی

رباید همی این از آن آن از این ز نفرین ندانند باز آفرین

نهانی بتر ز آشکارا شود دل مردمان سنگ خارا شود

شود بنده ی بی هنر شهریار نژاد و بزرگی نیاید بکار

به گیتی نماند کسی را وفا روان و زبان ها شود پر جفا

از ایران و از ترک و از تازیان نژادی پدید آید اند میان

نه دهقان همه ترک و تازی بود سخن ها بکردار بازی بود

نه جشن و نه رامش نه کوهر نه نام بکوشش زهر گونه سازند دام

بریزند خون از پی خواسته شود روز گار بد آراسته

زیان کسان از پی سود خویش بجویند و دین اندر آرند پیش

ز پیشی و بیشی ندارند هوش خورش نان کشکین و پشمینه پوش

چو بسیار از این داستان بگذرد کسی سوی آزادگان ننگرد

در جای دیگر فردوسی در نامه ای از زبان پور هرمزد شاه به سعد وقاص :

یکی نامه ای بر حریر سفید نوشتند و پر بیم و چندی امید

بعنوان بر از پور هرمزد شاه جهان پهلوان رستم کینه خواه

سوی سعد وقاص جویند جنگ پر از رای و پر دانش و پر درنگ

بمن باز گوی آنکه شاه تو کیست چه مردی و آیین و راه تو چیست

بگرد که جوئی همی دستگاه برهنه سپهبد برهنه سپاه

به نانی تو سیری و هم گرسنه نه پیل و نه تخت و نه بار و بنه

زشیر شتر خوردن و سوسمار عرب را به جایی رسیده ست کار

که فر کیانی کند آرزو تفو بر تو ای چرخ گردون تفو

شما را به دیده درون شرم نیست ز راه خرد مهر و آزرم نیست

بدین چهر و این مهر و این راه و خوی همی تخت و تاج آیدت آرزوی

جهان گر باندازه جوئی همی سخن بر گزافه نگوئی همی

سخنگوی مردی بر ما فرست جهاندیده و گرد دانا فرست

بدان تا بگوید که رای تو چیست به تخت کیان رهنمای تو کیست