اقتصاد خانه خراب!

اقتصاد خانه خراب

این روزها (اوائل دهه 1390)  تقریبا در تمام محله های تهران فعالیت شدید "خانه خرابی و خانه سازی" در حال اتفاق است. "خانه خرابی و خانه سازی" به این معنی که خانه های معمولا دو سه طبقه و حتی چهار طبقه که چندین سال (مثلا ده، بیست و سی سال از عمرشان بیشتر نمیگذرد) را میکوبند و بجای آن ساختمان های پنج و شش طبقه جدید میسازند. تعدادشان دقیقا معلوم نیست ولی احتمالا در این چند سال اخیر چیزی شبیه هزاران ساختمان مسکونی که هنوز عمر زیادی ازشان باقی مانده بود این بلا بسرشان آمده. خیلی دردناک است که آدم ببیند یک ساختمان سالم و سروپا که چندین خانوار در آن براحتی زندگی میکنند را خالی و خراب کنند و ملیون ها ضرر به بدنه اقتصاد این کشور جهان سومی که اقلا یک سوم مردمش زیر خط فقر زندگی میکنند را بزنند تا بتوان یک ساختمان بزرگتر بسازند

 منطق اقتصادی برای عاملین این فرایند ( صاحب خانه ها و بساز و بفروش ها)  این است که صرف اقتصادی (سود) در اینست که ساختمان قدیمی را با وصف اینکه هنوز قابل استفاده است را خراب کنند و بجای آن چندین برابر آپارتمان بسازند که ارزش آن بمراتب بیشتر از ساختمان اولیه است

اگر ما در یک کشور کوچک مانند هنگ کنگ و یا هلند زندگی میکردیم این منطق ممکن بود که توجیه شود. اما در ایران که ما تقریبا مسئله محدودیت جغرافیائی نداریم. تهران براحتی میتواند از تمام جهاتش وسعت پیدا کند. تازه، اصلا چرا تهران باید این همه بزرگ شود؟ و یا اصلا چرا چنین تراکمی در تهران باید وجود داشته باشد که این مقدار تقاضا برای آپارتمان باشد؟ تهرانی که دقیقا بعلت تراکم، آلودگی و کمبود منابع سال های زیادی است که صحبت از انتقالش به عنوان پایتخت بوده چرا میبایست جا باز کند که متراکم تر و پرجمعیت تر شود؟    

کمی تامل نشان میدهد که مثل همه مشکلات دیگه ریشه مسئله در اقتصاد مریض این مملکت است که خود نتیجه ذات و روش حاکمین رژیم جمهوری اسلامی است. توی این مملکت مفهوم استراتژیک مدرنی که وجود ندارد برنامه ریزی شهری است. گسترش لجام گسیخته پایتخت بهترین مثال این نبود برنامه ریزی است
  

ضرر و زیان این فرآیند "خانه خرابی و خانه سازی" بسیار وسیع و سنگین میباشد که مانند خیلی از فجایع دیگر اقتصادی که این رژیم بوجود آورده قابل اندازه گیری نیست. اما چند مورد واضح آن عبارت هستند از

تخریب ساختمان های بیشماری که سالها عمر از آنها باقی مانده

جابجا کردن یک و یا چند خانواده در مورد هر یک از این ساختمان ها که هزینه اجتماعی آن میتواند بسیار هنگفت باشد

از بین رفتن شخصیت شهری. اینکه محله های قدیم که هزاران نفر با آنها خاطره و پیوند روانی دارند بکل از بین میروند

مزاحمت عمده ای که عملیات ساختمانی برای همسایه ها ایجاد میکند که بیشتر اوقات یکی دو سال طول میکشد مانند سد معبر، آلودگی گرد و خاک، سروصدا و غیره

ایجاد ترافیک بسیار مهلک  با تمام عوارض جانبی آن

آریو دادمهر